Gwara poznańska – jak jest po poznańsku… ?

Gwara poznańska

Co to jest gwara poznańska?

Gwara poznańska to regionalny dialekt języka polskiego, który wykształcił się w Poznaniu i jego okolicach. Charakteryzuje się unikalnym zestawem słów, zwrotów oraz specyficzną wymową, odzwierciedlającą bogatą historię i kulturę regionu. Korzenie gwary poznańskiej sięgają średniowiecza, kiedy to na terenie Wielkopolski spotykały się różne wpływy językowe. W wyniku kontaktów z niemieckojęzycznymi sąsiadami, zwłaszcza w okresie zaborów pruskich, do gwary wprowadzono liczne zapożyczenia z języka niemieckiego.

Jakie są najpopularniejsze słowa w słowniku gwary poznańskiej?

Do najpopularniejszych należy „pyra” (ziemniak), „bamber” (chłop, zwłaszcza wiejski prostak), „bimba” (tramwaj), „szneka z glancem” (drożdżówka z lukrem) czy „gzik” (twarożek ze śmietaną). Wśród innych wyróżniających się słów znajdują się „lajsnąć” (kupić) i „klejdry” (plotki). Te i inne wyrazy stanowią nieodłączny element języka codziennego w Poznaniu i są symbolem lokalnej tożsamości. Poniżej przedstawiamy popularne (nie wszystkie) słowa w gwarze poznańskiej:

ajzolmetalowy przedmiot
akuratnyporządny
antrejkaprzedpokój
badejekompielówki
bamberchłop
blubraćmówić, ględzić
bimbatramwaj
bręczećmarudzić
brękotmaruda
bździągwaktoś kto ciągle narzeka
chabasmięso
chęchyzarośla, krzaki
chichrać sięśmiać się
chochlaczerpak
churchlaćkaszleć
cugprzeciąg
ćmikpapieros
ćpaćrzucać czymś
drabkadrabina
drzuzgawkitruskawki
dudlaćpłakać
ejberłobóz
festdobrze, dobry
flejaniezdara
frechownybezczelny, obrażalski
fyraćuciekać
galartgalareta z mięsa
ganccałkiem
gichnąćnalać
giglaćłaskotać
głabaćkraść
grajotkointrument muzyczny
grygolićbazgrać
gratyrupiecie
gziktwarożek, biały serek
haczkamotyka
istny„jak ten” np. istny ojciec
kankadzbanek
kalafatwarz
kamlotkamień
kastaskrzynia
kejterpies
klamotkamień, coś dużego
klamerkaspinacz do prania
klemkitwarde cukierki
klukanos
klunkrygraty, rupiecie
knypnóż
korboldynia
laczkikapcie, obuwie domowe
lajsnąćkupić sobie coś
latośtego roku
leberawątrobianka
lofrowaćchodzić bez celu
lolakij
lumpyubrania
luńtkawałek
lyrać sięchwiać się
makoczmakowiec
maludadziecko
meladziewczyna
miągwabeksa
narychtowaćprzygotować
nośpłathandlarz starzyzną
opypłać sięubrudzić się
panaprzebita dętka
plyndzplacek ziemniaczany
porutawstydz
pyraziemniak
redyskarzodkiewka
rojbernicpoń
rychtykakurat, dokładnie
ryczkataboret
rumpućzupa jarzynowa
ryfamina
rzęchodzież, coś starego
składsklep
stryknąć sięzderzyć się
szagówkikopytka
szajbaobłęd
szałaputlekkomyślny
szczunchłopak
szkietanoga
szneka z glancemdrożdżówka z lukrem
sznupatwarz
sznytkakromka
szpeniolważniak
szprycastrzykawka
szuszwolbrudas
szwungpęd
szyderakpina
śrupaćchrupać
świgaćrzucać
taśtaćnieść
tej„ty”, zaczepne
trzewikibuty
tytkatorebka papierowa / plastikowa
uskromnić sięuspokoić się
utonkać sięumoczyć się / utopić się
wajchazwrotnica
wećpićwrzucić
wekosłój do zapraw
węborekwiaderko
wiaraludzie
wikslanie
winkielnarożnik
wuchtadużo np. wuchta wiary (dużo osób)
wyćpićwyrzucić
wypindraczonywystrojony
znorać sięubrudzić się
zyzolzezowaty
żgakkolec
żyburamętna ciecz

Są to jedne z najbardziej popularnych słów gwarowych. Jest ich o wiele więcej, znasz je wszystkie 🙂 ?

Co myślisz?

Soccer Euro Cup 2025

Soccer Euro Cup 2025

Stonoga

Stonoga